TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KAYNAK SİTESİ

Edebiyat'a dair her şey alikaramanhoca.com 'da

Üyelik Girişi
KAHRAMAN KADINLARIMIZ
TÜRK BASINININ TARİHSEL GELİŞİMİ
EDEBİYAT KONU ANLATIM VE SORU ÇÖZÜM VİDEOLARI
TYT-AYT ÖNEMLİ HATIRLATMALAR
SINIFLARA GÖRE DERS NOTLARI
TÜRKÇE (DİL VE ANLAM BİLGİSİ)

10. SINIF TEST


 
 1.    Aşağıdakilerden hangisinde "Kutadgu Bilig'de değinilmemiştir?

A)      Din - felsefe - edebiyat

B)      Eğitim - öğretim - bilim

C)     Devlet - siyaset - yasa - töre

D)     Erdemlilik - görgü kuralları

E)      Arapça'nın yetersizliği - Türkçe'nin zenginliği

 

 2.     "1069 - 1970'te tamamlanıp dönemin hükümdarına sunulmuştur. Eski Doğu ve Hint eserlerini bu kitap 'alegorik' olup, atasözleri, bilgece deyimlerle süs­lenmiş, dört kişi arasında geçen diyaloglu bir sahne oyununa benzer."

         Bu parçada söz edilen eser ve yazarı aşağıda­kilerden hangisidir?

A)      Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

B)      Atabet'ül Hakayık - Edip Ahmet

C)     Divan ü Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut

D)     Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi

E)      Muhakemetü'l Lügateyn - Ali Şir Nevaî

 

 3.     "Türk dili'nin Arap dilinden geri kalmadığı belli ol­sun diye kullanılmakta olan sözcüklerle bırakılmış olan sözcükleri bu kitapta birlikte yazmak ara sıra içime doğar dururdu..."

         Bu sözleri söyleyen yazar ve eseri aşağıdaki­lerden hangisi olabilir?

A)      Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

B)      Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet

C)     Divan ü Lügat't Türk - Kaşgarlı Mahmut

D)     Divan - ı Hikmet Ahmet Yesevi

E)      Bakırgan Kitabı - Süleyman Ata

 

4.    "Kutadgu Bilig'den sonra Kaşgar diliyle yazılmış ikinci önemli eserdir, manzumdur. On ikinci yüz­yılda verilen bu eser, kişinin İslam inançları çerçe­vesinde, terbiyesini, eğitim - öğretimini işleyen bir ahlâk kitabıdır."

         Bu parçada sözü edileneser ve yazarı aşağıda­kilerden hangisidir?

A)      Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

B)      Risaletü'n Nushiyye - Yunus Emre

C)     Divan ü Lügat'i Türk - Kaşgarlı Mahmut

D)     Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet

E)      Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi

 

 

5.      'Divan ü Lügatit Türk' için yapılan aşağıdaki açık­lamalardan hangisi doğru değildir?

A)      Tarih, coğrafya, dilbilim, edebiyatı ilgilendirdiği

B)      300'e yakın atasözü, 240 kadar şiir örneği bu­lundurduğu

C)     Oldukça güzel beyit, dörtlük, hikmet, seci ör­nekleri verdiği

D)     Türk dilinin yapısı, dilbilgisi kuralları, Türklerin yaşamı konularında ilk önemli kaynak olduğu

E)      İslami inancı yaymaya çalıştığı

 

 

 6."Yesevi tarikatındaki dervişlerin şiirlerini toplayan eserlerdir. Hikmeti söyleyenler, adlarını belirtme­dik­leri için eser anonimdir. Hikmetler dinsel, ulusal ni­teliklidir. Bu şiirler coşkusuz, kuru şiirlerdir."

         Yukarıda sözü edilen eser, aşağıdakilerden hangisidir?

A)      Atabetü'l Hakayık             B)  Kutadgu Bilig

C)     Divan - ı Hikmet                    D)  Şecere - i Ensab

E)      Yunus Divanı

 

7.      'Divan ü Lügat'ıt Türk' için aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)      Bir dilbilgisi kitabı olduğu

B)      Türk lehçeleriyle ilgilenmediği

C)     Zengin bir edebiyat antolojisi olduğu

D)     Ulusal bilinçle yazıldığı

E)      Birçok bilim dalını ilgilendiren bilgiler bulun­durduğu

 

 8.     'Atabetü'l Hakayık'ı anlatan aşağıdaki özellikler­den hangisi doğru değildir?

A)      Girişi 'kaside' biçiminde uyaklanmıştır.

B)      Asıl konunun anlatıldığı bölümler 'mani' biçi­minde uyaklanmıştır.

C)     Ölçü, heceyi andıran aruzun özel bir kalıbıdır.

D)     Beyit nazım birimiyle yazılmıştır.

E)      Sanatsal yönden sıradan bir eserdir.

 

xxxx 9. Aşağıdakilerden hangisi 'Kutadgu Bilig'in bir özelliği değildir?

A)      Dört kişi arasında geçen 'diyaloglu' bir sahne oyununa benzer.

B)      Hükümdar, vezir, vezirin oğlu ve zahit (sofu) dört temsilciden başka ikinci dereceden insan­lara da rastlanılır.

C)     Hükümdarı övmek amacıyla yazılmıştır.

D)     Dört kişilik konuşturularak ideal insan ve dev­letin nasıl olması gerektiği vurgulanır.

E)      Yöneten, yönetilenlerin görevleri belirtilir.

 

10.    "Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardın­dan, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak için söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, er­demlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; na­zım birimi dörtlüktür."

         Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakiler­den hangisidir?

A)      Koşuk                        B)  Sav

C)     Destan                       D)  Sagu              E) Nefes

 

11.    'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)      'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söy­lendiği

B)      Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sab, des­tanlar olduğu

C)     Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği

D)     Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregel­diği

E)      Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını

 

12.     Alp Er Tunga öldü mi       (Alp Er Tunga öldü mi)                 

         Isız ajun kaldı mu           (Kötü dünya kaldı mı)

         Özlek öcin aldı mı          (Felek öcünü aldı mı)

         Emdi yürek yırtılır           (Şimdi yürek yırtılır)

         Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A)      Türünün sagu olduğu

B)      Hece ölçüsüyle söylendiği

C)     Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı

D)     Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı

E)      Uyak, rediften yararlanıldığı

  

13.    "Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirler­dir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlük­lerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiir­ler, koşmayı andırır."

         Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)      Sagu                                            B)  Koşuk

C)     Sab                                               D)  Destan

E)      Deme     

 

14.    "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)      Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, et­nografya için de önemlidir.

B)      Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak de­ğer­lendirilir.

C)     Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.

D)     Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıt­larda.

E)      Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı bel­gelerdir.

 

15.    Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde veril­miştir?

A)      Göktürk - Uygur - Arap - Latin

B)      Uygur - Göktürk - Arap - Latin

C)     Uygur - Arap - Göktürk - Latin

D)     Göktürk - Arap - Uygur - Latin

E)      Göktürk - Uygur - Latin – Ara

        

16.   Aşağıdakilerden hangisi 'koşma'nın özellikle­rinden biri değildir?

A)      Dörtlük sayısı genellikle 3 – 5 arasıdır.

B)      Halk edebiyatının en az kullanılan nazım biçi­midir.

C)     On birli hece ölçüsüyle söylenir.

D)     Hem bir nazım biçimi, hem bir ezginin adı olup Divandaki gazeli andırır.

E)      Konusuna göre koçaklama, güzelleme, ağıt, taşlama adlarıyla adlandırılır.

 
17.   "Dinsel halk şiirinde Tanrı'yı öven ya da din, ahlâk konularında söylenen şiirlerdir. Tasavvufa özgü gi­zemleri, Tanrısal sevgiyi işler. Koşma biçiminde, hecenin 7, 8, 11'li kalıplarıyla yazılır. Tekke tören­lerinde söylenir. Hiçbir tarikatın özelliklerini yansıt­maz."

         Bu şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)      İlahi                          B)  Nefes

C)     Şathiye                      D)  Deme

E)      Devriyye

 
18.   "Bektaşilerin söylediği ilahilerdir. İlahiden farkı Bek­taşi ulularını övmesi, tarikat ilkelerini yansıt­ması, bu inancın savunucusu olmalıdır."

         Yukarıdaki sözü edilen bu şiir türü, aşağıdaki­lerden hangisidir?

A)      İlahi                         B)  Deme

C)     Devriyye                    D)  Nefes

E)      Şathiyye

 

19.'Anonim Halk edebiyatı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)      Halk kültür ve edebiyat yaratımının tümünü kapsar.

B)      Folklorun tam karşılığıdır.

C)     Sanatçısı bilinmez, bilinse de zamanla adı si­linir.

D)     Bu edebiyat verileri belli süreçlerin özelliklerini taşır.

E)      Tanrı nedir, evren nasıl oluşmuştur? sorularına yanıt vermeye çalışır

 

20.    "Kendine özgü bir ezgiyle söylenen, bağlamalı (kavuştaklı) nazım biçimidir. Halkın çokça benim­sediği bu tür ezgi konu ve yapısına göre ayrımlanır. Ezgilerine göre oyun havaları uzun havalar biçi­minde kümelendirilebilir."

         Yukarıda sözü edilen 'Halk edebiyatı nazım türü' aşağıdakilerden hangisidir?

A)      Türkü                       B)  Semai

C)     Koşma                       D)  Varsağı

E)      Mani

 

 21.   Aşağıdakilerden hangisi 'Anonim Halk edebiyatı' ürünlerinden biri değildir?

A)      Mani                                             B)  Türkü

C)     Ninni                                            D)  Koşma

E)      Bilmece

 

 

 

 

 

 

 

İSLAMİ DÖNEM İLK DİL VE EDEBİYAT ÜRÜNLERİ
TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ