• Realizmin etkisinde kaldılar.
• Halkın ve Anadolu insanının yaşamını işlediler.
• Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele konularını işlediler.
• Halk-aydın ilişkisi ve Doğu-Batı çatışmasını ele aldılar.
• Ahlaki bozukluklar, hurafeler, yanlış Batılılaşma üzerinde durdular.
• Atatürk ilke ve inkılaplarını eserlere yansıttılar.
• Maupassant ve Çehov tarzı hikâyeler yazdılar.

Sanatçılar: Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip ADIVAR, Refik Halit KARAY, Mithat Cemal KUNTAY, Bahaeddin ÖZKİŞİ, Mustafa Necati SEPETÇİOĞLU, Memduh Şevket ESENDAL

Mustafa SEPETÇİOĞLU(1932-2006)

• Ağırlıklı olarak Türk tarihini işlemiştir.
• İlk romanlarında Malazgirt Zaferi’nden İstanbul’un fethine uzanan bir çizgide Türk tarihini konu almıştır.
• Nehir roman denilen ve Anadolu’nun Türkleşmesini anlatan kitap serisinin ilki “Kilit”tir. Bu kitabı, “Anahtar”, “Kapı”, “Konak”, “Üçler-Yediler-Kırklar”, “Bu Atlı Geçide Gider” takip etmiştir.
• Son dönem romanlarında Türkiye’deki toplumsal değişimi ve sonuçlarını anlatmıştır.

Eserleri:

Roman: Kilit, Anahtar, Kapı, Konak, Çatı, Üçler-Yediler-Kırklar, Bu Atlı Geçide Gider, Geçitteki Ülke, Darağacı, Ebemkuşağı, Sabır, Gece Vaktinde Gündönümü, Cevahir ile Sadık Çavuşun Buğday Kamyonu, Karanlıkta Mum Işığı, Güneşin Dört Köşesi, Ve Çanakkale 1 (Geldiler), Ve Çanakkale 2 (Gödüler), Ve Çanakkale 3(Döndüler), Kutsal Mahpus, Yeşili Hoca Ahmet

Hikâye: Abdürrezzak Efendi, Menekşeler Ölmemeli, Bir Büyülü Dünya ki

Destan: Bozkurt Destanı

Oyun: Büyük Otmarlar, Trampacılar, Köprü, Yunus Emre, Son Bloklar

MEMDUH ŞEVKET ESENDAL(1883-1952)

• Edebiyatımızda Çehov Tarzı öykünün ilk temsilcisidir.
• Kişilerin günlük yaşamda dikkat çekmeyen yönlerini anlattığı öyküleri ile tanınır.
• Güçlü bir gözlem yeteneğine sahiptir.
• Kendi ifadesiyle “topluma ayna tutan” bir sanatçıdır. Toplumun aksayan yanlarını, insanların sorunlarını işlemiş, insanların psikolojik sorunlarına ruhsal durumlarına değinmiştir.
• Öyküyü gereksiz süslemelerden arındırmıştır.
• Dili, konuşma dilidir.
• Eserlerinde, sıradan insanların gündelik yaşamlarını anlatmıştır.
• Hayatı ve olayları nesnel bir şekilde yansıtmıştır. “Edebiyatsız edebiyat yapmak” derdindedir.
• Kişilerini daha çok İstanbul Aksaray’daki orta tabakadan seçmiştir.

Eserleri:

Hikâye: Otlakçı, Mendil Altında, Hava Parası, Temiz Sevgiler, Veysel Çavuş, Kelepir, Ev Ona Yakıştı, Bir Kucak Çiçek, Bizim Nesibe, Gödeli Mehmet, Gönül Kaçanı Kovalar, Güllüce Bağları Yolunda, Sühan Külbastısı

Roman: Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey, Miras.

AYAŞLI VE KİRACILARI

      Memduh Şevket Esendal’ın  yayımladığı ilk romandır. Daha önce Vakit gazetesinde tefrika edilmiş; 1934'te de kitap olarak yayımlanmıştır. Eser, 1942’de CHP Roman Yarışması’nda beşincilik ödülü almıştır. Eser, 1989’da TV dizisi olarak uyarlanmış ve yönetmen Tunca Yönder tarafından çekilmiş bu dizi, TRT'de yayımlanmıştır.

       Memduh Şevket Esenda'ın, 1923’ten sonra Ankara’da yaşanan sosyal ekonomik ve kültürel değişimi gözler önüne sermek amacıyla yazmış olduğu bir romanıdır.   Küçük bir Anadolu şehrinden dev bir kent olma yolunda ilerleyen Ankara’daki siyasi, sosyal ve kültürel değişimin boyutlarını nitelik ve niceliklerini ortaya koyan roman,   Ankara’daki yeni ve farklı hayat tarzı ile eski hayat düzenin nasıl kaynaştığını ve çatıştığını sergileyen bir yapı ve bakış açısı ile sosyal bir roman karakteri kazanmaktadır.

     Ayaşlı’nın kiraya verdiği evde bir araya gelen her biri ülkenin farklı köşelerinden gelen, her biri ayrı ayrı, eğitim, kültür ve yaşam felsefesine sahip olan insanların tek bir mekânda bir araya gelerek minyatür bir Ankara oluşturmalarını dile getirmektedir.

     Ayaşlı’nın pansiyonuna yerleşen; kimisi aydın, kimisi kumarcı, kimisi sarhoş, kimisi hayatını kazanmak için dişiyle tırnağı ile çalışan, kimisi zengin, kimisi, kumarbaz, kimisi üçkâğıtçı, kimisi şehvet düşkünü… İnsanların yaşamlarından o dönemdeki Ankara panoraması aktarılmıştır.  Kısaca Ayaşlı’nın Pansiyonu o dönemde Ankara’da yaşayan insan tiplerinin toplandığı minyatür bir Ankara’dır.

VASSAF BEY 

Bu romanında da Ankara’yı mekân seçen Memduh Şevket Esendal, bu romanında da 1930’lu yıllarındaki Ankara’da yaşayan  genç bir kızın  evlilik öyküsü ve gündelik hayatını  Ankara’nın sosyal, ekonomik, kültürel hayatını gözler önüne serecek bir şekilde aktarmıştır.

MİRAS

Osmanlı Devleti’nin çözülme sebeplerini Yakup Kadri’nin Kiralık Konak adlı eserini anımsatır şekilde ele alır. Herkes Efendi’yi soymaya çalışır. Sonunda büyük konak yıkılır. Bu roman Meslek gazetesinde yayımlanırken yarım kalmıştır.

EMİNE IŞINSU

• Halide Nusret Zorlutuna’nın kızıdır.
• Yazın hayatına şiirle girdi ve “İki Nokta” adlı şiir kitabını çıkardı.
• 1980 öncesi ortamı, Balkanlardan göçen ailelerin, diğer dış Türklerin kalıcı dramlarını anlatan roman, hikaye ve oyunlarıyla tanındı.
• “Bir Yürek Satıldı” oyunuyla TRT Ödülü’nü kazandı.
• “Ak Topraklar” adlı romanıyla Türk Edebiyatı Vakfı Ödülü’nü, “Küçük Dünya” adlı romanıyla Turizm Bakanlığı Ödülü’nü, “Sancı” romanıyla Türkiye Milli Kültür Vakfı Ödülü’nü, “Cambaz” romanıyla Türkiye Yazarlar Birliği Ödülü’nü kazandı.

Romanları: Küçük Dünya, Azap Toprakları, Ak Topraklar, Sancı,  Cambaz, Tutsak, Çiçekler Büyür, Atlıkarınca, Nisan Yağmuru…

Tiyatroları: Bir Yürek Satıldı, Bir Milyon İğne…

Hikâye: Bir Gece Yıldızlarla…

Deneme: Dost Diye Diye

 AKA GÜNDÜZ (1886 – 1958)

• İlk ürünleri Selanik’te Çocuk Bahçesi ve Genç Kalemler dergilerinde yayımlandı.
• Milli Edebiyat akımına katıldıktan sonra tanınmaya başladı.
• Şiir, tiyatro, hikâye, roman türlerinde eserler verdi; gazeteci olarak onlarca dergide yazılar yazmıştır.
• Sade, sıcak bir dille yazdığı romantik-realist, popüler romanlarıyla geniş çevrelerce sevildi.
• “Dikmen Yıldızı” kurtuluş savaşını anlatır.

Eserleri:

Hikâye: Türk Kalbi, Kurbağalar, Bu Toprağın Kızları, Türk’ün Kitabı

Roman: Dikmen Yıldızı, Yayla Kızı, Bir Şoförün Gizli Defteri, İki Süngü Arasında

Tiyatro: Muhterem Katil, Mavi Yıldırım

MİTHAT CEMAL KUNTAY (1885 – 1956)

• Edebiyatımızın en tanınmış milliyetçi şairlerindendir.
• Atatürk’ün 30 Ağustos Zaferi’nden önce “Vatan Hisleri” şiirini mecliste okumasıyla tanınmıştır.
• “Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.

• Vatan, millet konularında aruzla yazdığı epik ve lirik şiirleriyle tanınmıştır.

• “Üç İstanbul” adlı önemli bir romanı vardır.

“Üç İstanbul” romanı Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke dönemleri İstanbul’unu konu edinir. Eser, çökmüş kurumları ve yozlaşmış insanların aşkını, çıkar ilişkilerini ele alırken daha geniş boyutta Osmanlı Devleti’nin hangi şartlar ve kişilikler altında çöktüğünü de sergiler. Televizyon dizisine de çevrilmiştir.
Mehmet Akif’in yakın dostu olan Kuntay, “Acem Şahına” adlı şiiri Mehmet Akif ile birlikte yazmıştır.

Eserleri:

Şiir: Türk’ün Şehnamesi

Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif

Roman: Üç İstanbul

SEVİNÇ ÇOKUM (1943-...)

Edebiyatımızda özellikle kadın ve çocuklar için yazdığı hikayelerle tanınmıştır. Hikayelerinde büyük şehirlerin arka sokaklarında yaşayan özellikle orta halli kadın ve genç kızların hayatlarını anlatmıştır. Osmanlı Devleti’nin çöküşü neticesinde kaybedilen topraklarda yaşayan Türklerin acılarını anlattığı hikayelerinde milli duyarlılığın izleri görülür. "Bir Eski Sokak Sesi" adlı ilk öyküsü Hisar dergisinde 1972'de yayınlandı.

Hikayeleri: Eğik Ağaçlar (1972), Bölüşmek (1974), Makine (1976),  Derin Yara (1984), Onlardan Kalan (1987), Rozalya Ana (1993), Evlerinin Önü (1997), Beyaz Bir Kıyı (1998), Gece Kuşu Uzun Öter (2001), Al Çiçeğin Moru (2010), Bir Eski Sokak Sesi (2014)

Romanları

• Zor (Töre-Devlet yayınları, Ankara) (1977)
• Hilâl Görününce (Ötüken Yayınları,İstanbul – 1993)
• Karanlığa Direnen Yıldız (Ötüken Yayınları,İstanbul – 1996)
• Bizim Diyar (Ötüken Yayınları, İstanbul – 1996)
• Çırpıntılar (Ötüken Yayınları, İstanbul – 1996)
• Ağustos Başağı (Ötüken Yayınları, İstanbul – 1996)
• Deli Zamanlar (Ötüken Yayınları, İstanbul – 2000)
• Gülyüzlüm (Ötüken Yayınları, İstanbul – 2003)
• Gece Rüzgarları (Ötüken Yayınları, İstanbul – 2004)
• Tren Burdan Geçmiyor (Ötüken Yayınları, İstanbul – 2007)

Senaryoları

• Beyaz Sessiz Bir Zambak (1987)
• Yeniden Doğmak (1987)

RASİM ÖZDENÖREN (1940-2022)

Özdenören, Denize Açılan Kapı adlı eseriyle 1984 yılında Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Hikâyecisi Ödülü’ne layık görülmüştür. İki Dünya adlı deneme kitabı da 1978’de Türkiye Milli Kültür Vakfı tarafından fikir dalında Jüri Özel Ödülü’nü kazanmıştır.”

Çok Sesli Bir Ölüm ve Çözülme adlı hikâyeleri ayrıca TV filmi yapılmış, bunlardan Çok Sesli Bir Ölüm, Uluslararası 1977 Altın Prag TV Filmleri Festivali’nde Jüri Özel Ödülü aldı. Bu ödül de, TRT Televizyonu’nun ilk ödüllerindendir.

Rasim Özdenören’in Eserleri

Hikâye:

•  Hastalar ve Işıklar, 1967
• Çözülme, 1973
• Çok Sesli Bir Ölüm,  1974
• Çarpılmışlar,1977
• Uyumsuzlar, 2015 
• Denize Açılan Kapı, 1983
• Kuyu, 1999
• Ansızın Yola Çıkmak, 2000
• İmkansız Öyküler,  2009
• Hışırtı, 2000
• Toz, 2002.

Roman:

• Gül Yetiştiren Adam, 1979.

Deneme:

• İki Dünya, 
• Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler, 
• Yaşadığımız Günler, 
• Ruhun Malzemeleri, 
• Yeniden İnanmak, 
• Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı, 
• Çapraz İlişkiler, 
• Kafa Karıştıran Kelimeler, 
• Müslümanca Yaşamak, 
• Red Yazıları, 
• Yeni Dünya Düzeninin Sefaleti, 
• Ben ve Hayat ve Ölüm, 
• İpin Ucu, 
• Acemi Yolcu, 
• Kent İlişkileri, 
• Yüzler, 
• Köpekçe Düşünceler, 
• Eşikte Duran İnsan, 
• Yazı, İmge ve Gerçeklik, 
• Aşkın Diyalektiği, 
• Düşünsel Duruş, 
• Siyasal İstiareler, 

Çeviri:

• Hayvan Çiftliği Domuzlar Diktatoryası,
• Mevdûdî’den, İslâm’da Devlet Nizamı, 
• İslâm Devletinde Malî Yapı, 

MUSTAFA KUTLU (1947-...)

Ortadaki Adam (1970), Gönül İşi (1974), Yokuşa Akan Sular (1979), Yoksulluk İçimizde (1981), Ya Tahammül Ya Sefer (1983), Bu Böyledir (1987), Sır (1990), Arka Kapak Yazıları (1995), Hüzün ve Tesadüf (1999), Uzun Hikaye (2000), Beyhude Ömrüm (2001), Mavi Kuş (2002), Tufandan Önce (2003), Rüzgarlı Pazar (2004), Chef (2005)

HÜSEYİN NİHAL ATSIZ (1905-1975)

 Dönüş (1931), Şehitlerin Duası (1931), Erkek Kız (1931), İki Onbaşı (1917), Her Çağın Masalı - Boz Oğlanla Sarı Yılan (1966)