TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KAYNAK SİTESİ

Edebiyat'a dair her şey alikaramanhoca.com 'da

Üyelik Girişi
KAHRAMAN KADINLARIMIZ
TÜRK BASINININ TARİHSEL GELİŞİMİ
EDEBİYAT KONU ANLATIM VE SORU ÇÖZÜM VİDEOLARI
TYT-AYT ÖNEMLİ HATIRLATMALAR
SINIFLARA GÖRE DERS NOTLARI
TÜRKÇE (DİL VE ANLAM BİLGİSİ)

ŞİİRDE YAPI, NAZIM ŞEKİLLERİ


Şiirde Yapı
:

Bir şiirin yapısını oluşturan unsurlar, o şiirin nazım birimi, nazım şekli, ahenk(ses ve ritim) ve ölçü(vezin) özellikleridir.

Nazım Birimi: Şiirin yapısını oluşturan temel unsurdur. Anlam ve ses kaynaşmasından oluşan ve birleşerek şiiri oluşturan en küçük yapıdır.

Dize(Mısra): En küçük nazım birimidir. Bir şiirdeki her bir satıra dize denir.

Mısraıazade(Bağımsız dize): Bir şiire bağlı olmayan, kendi içinde anlam bütünlüğüne sahip bir satırlık nazım parçasıdır.

“Söylesem tesiri yok sussam gönül razı değil”

                                                        FUZULİ

 Mısraıberceste(seçkin dize): Bir şiire bağlı veya şiirden bağımsız olan, öz ve güzel anlamlı, kolay anımsanabilen, sağlam kuruluşlu dizedir.

 “Halini bilmez perişanın perişan olmayan”

                                                    AHMET PAŞA

“Olmayınca hasta kadrin bilmez âdem sıhhatin”

                                                    Fıtnat Hanım

 Beyit: Aynı ölçüyle yazılmış, anlam bakımından birbirine bağlı iki dizeden oluşan nazım birimidir. Beyit, divan şiirinin asıl nazım birimidir.

 “Hep seninçündür dünya cefasın çektiğim

Yoksa ömrüm varı sensiz neyleyim dünyayı ben”

                                                    BAKİ

Bent: Üç, beş, altı, yedi ve daha fazla dizenin kümelenmesiyle oluşan birimdir. Ayrıca beyitlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan bentler de vardır. (terciibent, terkibibent)

Dörtlük(Kıta): Dört dizenin birleşmesiyle oluşan nazım birimidir. Halk şiirini temel nazım birimidir.

Nazım Biçimi(Nazım şekli): Bir şiirin içerin dışında kalan unsurları biçimi oluşturur. Dizelerin kümelenişi, uyak düzeni, ölçü özellikleri nazım biçimini oluşturur. Nazım biçimini belirlemede en temel ölçü, nazım birimidir. Türk şiirinde kullanılan nazım birimleri dönemlere göre değişiklik gösterir. Halk şiiri nazım birimi dörtlük, divan şiirinde beyit, son dönem Türk şiirinde ise serbest mısradır.

 Dönemlere göre Türk şiiri nazım biçimleri:

İslamiyet Öncesi Türk şiiri: koşuk, sagu, destan

Halk edebiyatı nazım biçimleri:

 Divan şiiri nazım şekilleri:

Yeni Türk şiiri(Batı medeniyeti çevresinde gelişen Türk şiiri):

Sone, terza-rima, triyole, balad, serbest müstezat

Şiirde Tema: Şiirin yazılış amacına, vermek istediği iletiye denir. Şiire hâkim olan duygudur, hayaldir.

Konu: Şiirdeki temalar soyut ve geneldir. Bu soyut kavramlar şiirle somutlaştırılıp sınırlandırılır.

Sevgi, tema iken; Yahya Kemal’in şiirlerinde İstanbul sevgisi, konudur.


Yorumlar - Yorum Yaz
İSLAMİ DÖNEM İLK DİL VE EDEBİYAT ÜRÜNLERİ
TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ