TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KAYNAK SİTESİ

Edebiyat'a dair her şey alikaramanhoca.com 'da

Üyelik Girişi
KAHRAMAN KADINLARIMIZ
TÜRK BASINININ TARİHSEL GELİŞİMİ
EDEBİYAT KONU ANLATIM VE SORU ÇÖZÜM VİDEOLARI
TYT-AYT ÖNEMLİ HATIRLATMALAR
SINIFLARA GÖRE DERS NOTLARI
TÜRKÇE (DİL VE ANLAM BİLGİSİ)

10. SINIF I.DÖNEM II. YAZILI SORULARI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 DERSİ

I.DÖNEM II. YAZILI SINAV SORULARI

Adı:

Soyadı:                                                       Sınıfı:10/                           No:

 1. (I) Türk edebiyatının destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçiş dönemi eseri olan Dede Korkut Hikâyeleri, Türk boylarının Kafkasya ve Azerbaycan yörelerindeki yerleşme, yurt kurma ve akınlarını konu alır. (II) Kitabın asıl adı “Kitâb-ı Dedem Korkud alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân”dır. (III) Dede Korkut, Oğuz boylarının destanlaşmış hikâyelerini derli toplu bir biçimde aktaran bir anlatıcıdır. (IV) Ağır ve sanatlı bir dili olan Dede Korkut Hikâyeleri’nin tamamı düzyazı biçimindedir. (V) Dede Korkut’un anlattığı bu hikâyeler, ancak XV. yüzyılda yazıya geçirilebilmiştir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.          B) II.            C) III.               D) IV.           E) V.

 

Tanzimat Dönemi sanatçılarından ----, Türk hikâyeciliğinin gelişiminde adı geçen önemli bir isimdir. “Kıssadan Hisse” ve özellikle “Letâif-i Rivâyât” serisiyle hikâye türünün yaygınlık kazanmasında mühim bir rol oynamıştır. Ancak Türk hikâyeciliği için asıl önemli adım, yine aynı dönemde yetişen ---- adlı sanatçıdan gelir. Sanatçı, “Küçük Şeyler” adını taşıyan hikâye kitabıyla öyküye modern bir yapı kazandırarak hikâyeyi Batılı örneklerine yaklaştırır.

2. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki isimlerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

A) Şinasi - Ahmet Vefik Paşa          

B) Muallim Naci - Namık Kemal

C) Abdülhak Hamit Tarhan - Ziya Paşa                    

D) Ahmet Mithat Efendi - Sami Paşazade Sezai

E) Ahmet Mithat Efendi - Recaizade Mahmut Ekrem

 

. – Ağlama be ! Ağlama be!

Eskici başka söz bulamamıştır. Bunu işiten çocuk hıçkıra hıçkıra, katıla katıla ağlamaktadır. Bir daha Türkçe konuşacak adam bulamayacağına ağlamaktadır.

– Ağlama diyorum sana! Ağlama.

Bunları derken onun da katı, nasırlanmış yüreği yumuşamış, şişmişti. Önüne geçmeye çalıştı ama yapamadı, kendisini tutamadı; gözlerinin dolduğunu ve sakallarından kayan yaşların - Arabistan sıcağıyla yanan kızgın göğsüne - bir pınar sızıntısı kadar serin, ürpertici, döküldüğünü duydu.

3. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Diyaloğa yer verilmiştir.

B) Devrik cümle kullanılmıştır.

C) Tartışmacı anlatım tercih edilmiştir.

D) İlahi bakış açısıyla kaleme alınmıştır.

E) Sözcüklerde mecaz ve yan anlam ön planda tutulmuştur.

 

4. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının bilinen ilk mesnevisidir?

A) Harname          B) Kutadgu Bilig        C) Mantıku’t-Tayr     

D) Mevlid (Vesiletü’n-Necat)        E) Risaletü’n-Nushiyye

 

5. Vicdan, ruhun iç yargılamasıdır. Biz dünyada yaşarken ruhumuzun derinliklerinde gizli olan doğrulara uygun davranabildiğimiz ölçüde vicdanımızı huzur içinde tutabiliriz. Aksi takdirde ruhumuzun bizi yargılayan sesini duymaya başlayıveririz. Buna da “vicdan azabı” deriz.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?

A) Ek fiil B) Tezlik fiili C) Geçişli fiil  D) Edilgen fiil

E) Birleşik yapılı fiil

 

6. (I) Düşmana aldanma! (II) Çocuklar gibi sarıya, kırmızıya kapılma! (III) Gönlünü seni yaratmış olanın rahmetine

bağla! (IV) Daima alçak gönüllü ol! (V) Önce kavgacı tabiatlı insanlardan, sonra da cahillerle dostluktan uzak dur!

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi, nesne-yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

 

 Ben böyle değildim, bana ne oldu?

 Ümidim, hayalim yel oldu gitti.

 Biçare gönlüme acılar doldu,

 Aktı gözyaşlarım, sel oldu gitti.

7. Yukarıdaki dörtlükte çekimlenmiş kaç fiil vardır?

A) 4               B) 5            C)6          D) 7           E) 8

 

8.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili fiil, yapısına göre diğerlerinden farklıdır?

A) Sanatçı hayatı hiçbir fikre bağlanmadan aktarmalıdır.

B) Büyük yazarların büyüklükleri ifade güçlerinden geliyor.

C) İdare sanatı kanun maddelerini ezberleyerek kazanılamaz.

D) Bilgiyi sadece kitaplarda değil, yaşamın içinde de aramalıyız.

E) Oxford Üniversitesi ilhamını Karatay Medresesi’nden almıştır.

 

9. Tatlı gençlik yıllarından sert, katı olgunluk çağına geçerken insancıl duygularınızı da birlikte götürün, yolda bırakmayın. Sonra o duyguları bir daha bulamazsınız. Önünüzdeki yaşlılık daha korkunçtur, bir daha geri çevirmez insanı.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?

A) Ek fiil                  B) Etken fiil               C) Geçişli fiil        

D) Kurallı birleşik fiil               

E) Birleşik çekimli (zamanlı) fiil

 

10. “Sevgi, çocuğun hayata hazırlanmasında, sağlıklı ilişkiler geliştirmesinde ona verilecek ruhi besin sayılabilir çünkü

insanoğlu sevme yeteneğini sevile sevile kazanır.” Cümlesindeki altı çizili fiillerin özne-yüklem açısından çatı özellikleri aşağıdakilerin hangisinde sırayla doğru verilmiştir?

A) Edilgen – Etken             B) Etken – Edilgen 

C) Etken –Dönüşlü             D) Edilgen–Edilgen

E)Dönüşlü-Dönüşlü

 

11. Penceredeki adam sevinçle içeri girdi. İki dakika sonra dış kapının kilidi gıcırdadı. Kapıyı rüzgâra karşı tutarak uzun boylu, ak sakallı, bayramlık beyaz gömleği üstüne kürkünü giymiş olan ihtiyar bir köylü, ardında kırmızı başlıklı, deri çizmeli bir çocukla göründü.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur?

A)Zarf-fiil                  B) Zaman zarfı          C) Yer-yön zarfı        

D) Durum (hâl) zarfı        E) Azlık-çokluk (miktar) zarfı

 

 

 

12. Aşağıdakilerden hangisi 'Kutadgu Bilig'in bir özelliği değildir?

A)Dört kişi arasında geçen 'diyaloglu' bir sahne oyununa benzer.

B)Hükümdar, vezir, vezirin oğlu ve zahit (sofu) dört temsilciden başka ikinci dereceden insanlara da rastlanılır.

C)Hükümdarı övmek amacıyla yazılmıştır.

D)Dört kişilik konuşturularak ideal insan ve devletin nasıl olması gerektiği vurgulanır.

E)Yöneten, yönetilenlerin görevleri belirtilir.

 

I. Boynu bükük çiçeklerin yağmurla yüzü güldü.

II. Ona, duygularını açıp açmamakta kararsızdı.

III. Onun iştahsız oluşu beş öğün yemesinden belli.

IV. Yırtık palto, çarığa: "Bu kışı nasıl geçireceğiz?" dedi.

V. Bu gece, hüzün yeni sevgileri koparmak için tırmandı sevda ağacına.

13. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede kişileştirmeye başvurulmuştur.

B) II. cümlede tezat vardır.

C) III. cümlede tarizli bir söyleyiş vardır.

D) IV. cümlede intak sanatına başvurulmuştur.

E) V. cümlede somutlaştırma vardır

 

14. Aşağıdakilerden hangisi yay ayraç içinde verilen nazım biçiminde yazılmamıştır?

A) Yürü behey Bulgar dağı

Senden yüce dağ olma mı

Sen yaylanın güzelisin

Yanağına ağ olma mı (Varsağı)

 

B) Ben güzelim diye böyle

Kurulma nazlım kurulma

Evveli coşkun akıp da

Durulma nazlım durulma (Koşma)

 

C) Yine geldi yaz ayları

Göçeceğim şimden gerü

Yaz yağmuru sulu olur

Coşar, çağlar şimden gerü (Semai)

 

D) Çarşamba’yı sel aldı

Bir yâr sevdim el aldı

Keşke sevmez olaydım

Elim koynumda kaldı (Türkü)

 

E) Karaca

Aldım aşkın tüfeğin

Vurdum birkaç karaca

Dünyada bir yâr sevdim

Kaşı gözü karaca (Mâni)

 

15. (I) Devletler milletlerin kendilerini korumak, yaşatmak ve yükseltmek için kurdukları sosyal yapılardır. (II) Bu sosyal yapıda devlet, varlığını ancak milletle sürdürebilir.  (III) Millet, çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan,

aralarında dil, tarih, duygu, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğudur. (IV) Böyle bir topluluğu ayakta

tutan, ona dinamizm ve ruh veren temel güç ise millî kültürdür. (V) Bu tarihî ve sosyal gerçek, Atatürk’ün “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür.” özdeyişinde veciz ifadesini bulmuştur.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde hem edat hem de bağlaç kullanılmıştır?

A) I ve II.    B) I ve III.     C) II ve III.    D) III ve IV.    

E) IV ve V.

 

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat, çekim eki alarak adlaşmıştır?

A) Dünyada hiçbir dost, insanoğluna kitaplar kadar yakın olamaz.

B) Klasik eserler, ölümsüz duyguları içinde yaşatmış eserler gibidir.

C) Sanatçı bir şeyler öğretmek, okur da bir şeyler öğrenmek için okumaz.

D) Yaşam için, benim uğraşım, benim sanatım yaşamaktır, der Montaigne.

E) Ancak büyük milletler, başkalarının sevinç ve üzüntülerini paylaşabilir.

 

17.'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söylendiği

B)Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sav, destanlar olduğu

C)Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği

D)Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregeldiği

E)Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını

 

18.         Alp Er Tunga öldü mi       (Alp Er Tunga öldü mi)                 

                Isız ajun kaldı mu              (Kötü dünya kaldı mı)

                Özlek öcin aldı mı              (Felek öcünü aldı mı)

                Emdi yürek yırtılır              (Şimdi yürek yırtılır)

Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A)Türünün sagu olduğu     

B)Hece ölçüsüyle söylendiği

C)Sözlü edebiyat dönemi özelliklerini yansıttığı

D)Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı

E)Uyak, rediften yararlanıldığı

 

19."Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, et­nografya için de önemlidir.

B)Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak de­ğer­lendirilir.

C)Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.

D)Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıt­larda.

E)Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı bel­gelerdir.

 

20.'Anonim Halk edebiyatı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Halk kültür ve edebiyat yaratımının tümünü kapsar.

B)Folklorun tam karşılığıdır.

C)Sanatçısı bilinmez, bilinse de zamanla adı silinir.

D)Bu edebiyat verileri belli süreçlerin özelliklerini taşır.

E)Tanrı nedir, evren nasıl oluşmuştur? sorularına yanıt vermeye çalışır

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

İSLAMİ DÖNEM İLK DİL VE EDEBİYAT ÜRÜNLERİ
TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ