TANZİMAT I. DÖNEM ROMAN ÖZELLİKLERİ

• Bu dönem romanlarında öğreticilik ön plandadır. Bu nedenle romanlar sanat yönünden zayıftır.
• Kurguda zayıflık dikkati çeker, tesadüflere sıkça yer verilir.
• Tanzimat romanları teknik açıdan kusurludur. Bu kusurlardan bazıları şunlardır:

1. Roman akışı kesilerek okura bilgi verilir, okuyucuyla sohbet edilir.
2. Kişiler, taraf tutularak anlatılır.
3. Uzun betimlemelere yer verilir ancak bu betimlemeler temel işlevinden uzaktır, bunlar eserin akıcılığını engelleyen acemilikler olarak görülür.
4. Romantizmden etkilenilmiştir. (Bunun etkisi olarak kahramanlar tek yönlü ele alınmıştır.)
5. Olaylar genelde trajik ve acıklıdır.

TANZİMAT II. DÖNEM ROMAN ÖZELLİKLERİ

• Roman ve öykü tekniği gelişir. Birinci döneme göre daha nitelikli ürünler verilmeye başlanmıştır.
• Betimlemeler ilk döneme göre daha ölçülüdür. Realizm akımının etkisiyle gözleme önem verilmiş, olay ve kişiler daha gerçekçi anlayışla anlatılmıştır.
• Konu olarak duygusal ve acıklı durumlar işlenmiştir.
• Realizm ve natüralizm akımları etkili olmuştur.
• Abartılı konular seçilmemiş ve olağanüstü rastlantılardan kaçınılmıştır.
• Yazarlar, olayların akışını kesmemiş ve kişiliklerini gizlemişlerdir.
• Konularda genellikle esirlik ve cariyelik işlenmiş; yer olarak ise İstanbul'un zengin kesimi seçilmiştir.